W ostatnim czasie rodzaje zabaw promujące integrację sensoryczną zyskały na popularności. Integracja sensoryczna to mechanizm, za pomocą którego mózg dziecka przetwarza dane napływające z różnych systemów zmysłowych, aby następnie porównywać je, analizować i łączyć z dotychczas zgromadzoną wiedzą. To fundamentalny proces nauki o świecie przez maluchy, który cechuje głównie poznawanie poprzez dotyk.
Ścieżki sensoryczne stanowią znakomite narzędzie do wykorzystywania tej możliwości rozwojowej. Stworzenie takiej ścieżki w domowym otoczeniu jest prostsze niż się wydaje.
Spis treści
Czym jest ścieżka sensoryczna?
Nazywana również matą sensoryczną, jest elementem integracji sensorycznej służącym przede wszystkim stymulacji zmysłu dotyku u dzieci. Funkcjonuje jako rodzaj toru przeszkód angażującego malucha w zabawę i jednocześnie wspomagającego rozwój motoryczny.
Maty są dostępne w materiałach idealnych do samodzielnego składania ścieżek w domu, umożliwiających łączenie poszczególnych części. Oferuje to prostotę implementacji tego narzędzia zarówno w domu, jak i placówkach edukacyjnych np. przedszkolach gdzie wprowadza ona dodatkowe urozmaicenie aktywności dziecięcych. Ścieżki sensoryczne przewidują różnorodność podłoży o odmiennych stopniach miękkości czy twardości co wpływa korzystnie na profilaktykę płaskostopia oraz ogólnie na kondycję fizyczną i zdrowie psychiczne dziecka, dzięki efektowi relaksacji i redukcji stresu emocjonalnego.
Personalizacja ścieżki sensorycznej wspiera indywidualny rozwój dziecka
Tworzenie własnej ścieżki sensorycznej umożliwia też personalizację doświadczenia dla dziecka poprzez dobór specyficznych materiałów i działań wspierających jego indywidualny rozwój. Podczas stąpania dziecka po ścieżce, następuje stymulacja różnych receptorów znajdujących się w stopach a także dochodzi do rozwinięcia umiejętności takich jak równowaga i koordynacja. A to wszystko dzięki zabawie rozwijającej wyobraźnię.
Tworzenie domowej ścieżki sensorycznej z materiałów dostępnych w domu
Tworząc domową ścieżkę sensoryczną, kluczowe jest znalezienie odpowiednich materiałów dostępnych nawet bez konieczności opuszczania domowego progu. Planując kształt oraz strukturę swojej ścieżki warto pamiętać o na przemian umieszczaniu elementów twardszych oraz tych miękkich. by zapewnić efektywną stymulację.
Materiały pobudzające twórcze myślenie u dzieci: od przedmiotów codziennego użytku po naturalne znaleziska
Wśród elementów, które mogą rozbudzać twórcze myślenie, znajdują się przedmioty takie jak guziki, kasztany, groch, ziarenka kawy i plasterki suszonej pomarańczy.
Do kolekcji przydatnych rzeczy dołącza również tektura falista, folia bąbelkowa, gąbki, słomki, klocki Lego oraz różnego rodzaju włóczka i sznurek.
Równie interesujące będą piłeczki o zróżnicowanych rozmiarach. Jednak najważniejszą zasadą jest zapewnienie bezpieczeństwa maluchowi – należy wystrzegać się używania przedmiotów ze szkła czy tych z ostrymi brzegami, mogących sprawić dziecku krzywdę.
Tworzenie naturalnej ścieżki sensorycznej jest proste oraz całkowicie bezpieczne dla malucha. Aby ją przygotować, wystarczy wybrać się na spacer lub odwiedzić las w pobliżu domu. Taka ścieżka może zostać utworzona z materiałów znalezionych na łonie natury – mech, kamienie, patyczki, szyszki i gałązki iglaste to tylko niektóre z nich. Takie naturalne znaleziska o różnorodnych teksturach i stopniu miękkości można zbierać nie tylko w lesie ale też we własnym ogrodzie.
Przygotowanie podstawek na naturalne elementy: krok po kroku
Kiedy mamy już wszystkie potrzebne materiały, możemy przystąpić do przygotowania specjalnych podstawek. Potrzebny będzie klej na gorąco oraz nożyk do cięcia papieru. Należy wyciąć kwadraty o bloku równym 44 cm (zakładając 4 cm na margines dla boków), po czym zagiąć brzegi ku górze i skleić je klejem na gorąco aby uzyskać pojemniki na nasze naturalne elementy.
Ścieżka sensoryczna w ogrodzie jako sposób na zabawę i naukę dzieci na świeżym powietrzu
Włączenie dzieci do gry w ogrodzie za pomocą ścieżki sensorycznej to doskonały sposób na zachęcenie ich do zabawy na świeżym powietrzu i odkrywanie różnorodności natury przez dotyk i inne zmysły.
Dzieci od wieków uczyły się świata przez fizyczny kontakt z otoczeniem – biegając boso poznawały różnice między trawą, a piaskiem czy żwirem.
W miejskich realiach stworzenie takich warunków jest trudniejsze, stąd ścieżka sensoryczna może stanowić fantastyczną alternatywę dostarczając wielogatunkowych doświadczeń sensorycznych oraz świetną zabawę nie ograniczając się jedynie do chodzenia po niej.
Stymulacja zmysłów u dzieci poprzez zabawy na ścieżkach sensorycznych
W celu stymulacji podstaw zmysłowych, można przygotować niewielkie dotykowe pola kwadratowe z takimi samymi teksturami, jakie występują na ścieżkach sensorycznych. Dla nieco starszych dzieci warto wprowadzić dodatkową zabawę polegającą na zasłonięciu oczu, po czym należy poprosić je, by próbowały nogami dopasować kwadraciki do faktur znajdujących się na ścieżce. Takie działanie nie tylko angażuje umiejętność rozpoznawania różnorodności dotykiem, ale również wspiera rozwój wyobraźni oraz kreacyjne myślenie malucha.
Sprawdź również: Jak zorganizować przestrzeń w pokoju dziecka?
Ścieżka sensoryczna w przestrzeni ogrodowej to fantastyczny pomysł na rodzinne spędzanie czasu na łonie natury. Jak pokazuje praktyka, istnieje mnóstwo sposobów na jej realizacje – od zakupienia gotowych mat po tworzenie własnych ścieżek czy innowacyjne zabawy w plenerze. Warto zatem już teraz rozważyć taką formę aktywności dla wsparcia prawidłowego rozwoju sensorycznego swojego dziecka.